Er bestaan verschillende soorten behandeling. Het hangt ervan hoe erg de spataders zijn.
Preventieve behandeling
Een preventieve behandeling helpt tegen de symptomen van de kleine en niet al te grote spataders. Het helpt ook nieuwe spataders voorkomen, maar doet de spataders die je hebt niet verdwijnen.
Beweeg!
Als je beweegt, zet je je spierpomp aan het werk. Er bestaan kleine oefeningen die je makkelijk tussendoor tijdens het werk kunt doen, zonder dat iemand het merkt. Zoals je knieën plooien en strekken, cirkeltjes maken met je enkels en voeten, afwisselend op je hielen en op je tenen gaan staan. Doe dat ook wanneer je lang moet stilzitten tijdens een (vlieg)reis.
Doe aan sport of een vorm van lichaamsbeweging. Zwemmen is erg goed omdat de druk van het water op je benen het bloed extra helpt, maar ook andere vormen van lichaamsbeweging zijn prima. Zoals dansen, wandelen of fietsen. Kies iets wat je graag doet.
Geef je benen een wisselbad tijdens warme zomerdagen: besproei ze afwisselend met warm en koud water, en eindig altijd met koud water. Dat doet de aders samentrekken.
Leg je benen hoger wanneer je kan.
Maak het voeteneinde van je bed hoger dan het hoofdeinde. Plaats daarvoor een baksteen onder de poten aan het voeteneinde of een dik kussen onder je matras. Je moet er dus geen speciaal bed voor kopen.
Masseer af en toe je benen van beneden naar boven.
Draag schoenen met een lage hak, niet hoger dan 4 cm. Hoge hakken doen de spierpomp minder goed werken.
Let op je gewicht en probeer af te vallen als je overgewicht hebt.
Vermijd grote warmte zoals de sauna, een heet bad, enz.
Draag steunkousen.
Steunkousen duwen de aders wat dicht en helpen zo het bloed omhoog. Zeker tijdens een zwangerschap zijn steunkousen nuttig, maar ook als je vaak lang moet zitten of staan. Je moet ze alleen overdag dragen. Veel mensen laten ze uit wanneer het warm weer is, maar net dan zijn ze meer nodig.
Er bestaan vier klassen van kousen, volgens de sterkte van de druk. Klasse 1 en 2 dienen voor de preventieve behandeling van spataders. Koop ze bij een erkend bandagist of de Mediotheek. Dan heb je zeker de juiste maat. Je hebt meer dan één paar nodig, want je moet ze elke dag wassen. Daardoor worden ze weer stevig, zoals een jeansbroek. Anders verslappen ze.
Je kunt ook een aantrekhulp kopen: een toestel waarmee je de kousen gemakkelijk aan- en uit kunt trekken terwijl je neerzit in een stoel.
Tegenwoordig zijn steunkousen niet meer lelijk maar zien ze eruit als een dikke panty. Ze volgen de kleuren van het modeseizoen en er zijn er zelfs met hippe motiefjes zoals een tijgerprint en in sportuitvoering. Ze bestaan in kunststof, bamboe en katoen.
Geneesmiddelen
Er bestaat geen preventief geneesmiddel. Er bestaan wel middelen tegen het zware gevoel en de zwelling van de benen. Wondjes genezen er ook wat sneller door.
Spataders verwijderen
Ernstige spataders moet je laten verwijderen omdat ze slecht zijn voor je gezondheid. Spataders die geen last veroorzaken moet je niet laten weghalen, maar veel mensen laten het toch doen omdat ze hun spataders lelijk vinden.
Er bestaan verschillende technieken. Daarmee kunnen de meeste spataders tijdens een korte ingreep behandeld worden. Je bent daarna ook meteen weer op de been.
Je lichaam mist die verdwenen spatader niet: het bloed vindt daarna een andere ader waar het kan door stromen.
Heel kleine spatadertjes: laser
De spatadertjes worden uitwendig behandeld met een speciale laser. Je hebt ten minste 3 beurten nodig voor ze weg zijn. Deze behandeling wordt niet terugbetaald.
Kleine spataders: sclerotherapie of droogspuiten
De dokter spuit een irriterende vloeistof of schuim in de ader. Daardoor verstopt hij en verdwijnt hij daarna langzaam.
De inspuitingen gebeuren tijdens een gewone raadpleging. Meestal zijn verschillende beurten nodig, van 2 tot 6.
Je moet enkele weken een steunkous dragen maar ook blijven bewegen.
Je mag het niet laten doen tijdens zwangerschap en borstvoeding omdat de stof die gebruikt wordt giftig is voor de baby.
Na de behandeling mag je 6 weken tot 3 maanden met je behandelde been niet in de zon komen. Anders kan de huid er verkleuren. Hoe donkerder je huidtype is, hoe langer je moet wachten.
Bijwerkingen
Bruine verkleuring van je huid. Dat komt voor in 10% tot 30% van de gevallen. Het trekt bijna altijd weg, maar het kan wel 2 jaar duren.
Matting: in 4% van de gevallen ontstaan nieuwe heksenbezemadertjes rond de behandelde plek. Dat valt niet te voorkomen. Je kunt ze eventueel opnieuw laten behandelen maar daarna kunnen ze weer terugkomen.
Grotere aders en ernstige spataders: radiofrequentie-ablatie ( een microgolf- techniek) of laserablatie
Deze twee technieken maken gebruik van hitte om de spatader te doen verdwijnen. Beide technieken zijn meer dan 15 jaar oud en werken allebei erg goed.
Via een klein prikje in de huid gaat een naaldje tot in de spatader en brandt hem over de hele lengte dicht. Daarna verschrompelt en verdwijnt hij.
De ingreep kan gebeuren onder plaatselijke verdoving, een ruggenprik of volledige verdoving. Je mag nog dezelfde dag naar huis. Je mag meteen bewegen. Na enkele dagen tot een week kun je weer gaan werken. Dat hangt een beetje af van het soort werk dat je doet.
Je moet enkele weken steunkousen dragen.
Je moet je behandelde been een viertal maanden uit de zon houden om verkleuringen te voorkomen.
Bijwerkingen
Aan de enkel kun je een tijdje een gevoelloze plek hebben.
Moeilijke gevallen: strippen.
Tijdens een operatie onder volledige verdoving wordt het zieke stuk ader doorgesneden, afgebonden en daarna uit het been verwijderd. Voor de nieuwe technieken bestonden was dat de manier om spataders te verwijderen. Vandaag gebeurt het alleen nog zo wanneer het niet kan met een van de nieuwe technieken.
Keren spataders terug?
Spataders die behandeld zijn, worden na een tijdje niet opnieuw spataders. Ze verdwijnen, maar je kan nieuwe spataders krijgen. Ons lichaam kan namelijk nieuwe aders maken. Die nieuwe aders kun even goed spataders worden als de oude, omdat je erfelijke aanleg voor spataders niet verandert. En er zijn ook nog de risicofactoren. Bij sommige mensen komen spataders nooit terug, bij anderen komen ze altijd weer terug.