Een direct oorzakelijk verband tussen voeding en het ontstaan of het verergeren van een reumatische ziekte werd nooit aangetoond. Toch zijn er een aantal voedingsrichtlijnen om de klachten en aanvallen te beperken.
Omega 3 vetzuren
Een voedingspatroon arm aan omega 6-vetzuren en rijk aan omega 3-vetzuren kan een positief effect hebben op het ziekteverloop en de symptomen van reuma. Vette vis, noten, zaden en pitten zijn rijk aan omega 3-vetzuren. 1 tot 2 maal per week (vette) vis eten en regelmatig een handje noten/zaden/pitten wordt daarom aangeraden. Voorbeelden van vette vis zijn makreel, zalm, paling, haring, botervis, sardines en forel. Oliesoorten rijk aan omega 3-vetzuren zijn walnotenolie, koolzaadolie, lijnzaadolie, sojaolie en raapzaadolie. Oliesoorten zoals maïsolie, zonnebloemolie en tarwekiemolie zijn rijk aan omega 6-vetzuren en worden best beperkt.
Gewicht
Een te hoog gewicht is belastend voor de knieën, enkels, voeten, heupen en andere gewrichten. Bij overgewicht en reuma wordt daarom aangeraden om te vermageren.
Zure voeding
Er bestaan beweringen dat een zure voeding reuma zou beïnvloeden. Vooral in de alternatieve sector wordt een zuurarme voeding aangeraden. Nochtans bestaat er geen enkel verband tussen een zure voeding en reuma. Het wel of niet gebruiken van zure voeding heeft geen invloed op de zuurtegraad van het bloed. De zuurtegraad van het bloed blijft tussen zeer nauwe grenzen. Enkel in terminale ziektetoestanden verzuurt het bloed. Het heeft dus geen zin om tomaten, yoghurt, of andere zure voedingsmiddelen te vermijden.
Purinerijke voedingsmiddelen
Bij jicht wordt wel aangeraden om purinerijke voedingsmiddelen te beperken. Omdat purines worden afgebroken tot urinezuur. Deze beperking heeft enkel zin wanneer de patiënt nog geen behandeling kreeg of pas gestart is met een behandeling tegen jicht. Bij een goed behandelde jichtpatiënt, is dit niet meer van belang. Volgende voedingsmiddelen zijn rijk aan purine:
orgaanvlees (lever, nieren, hersenen)
sommige vissoorten zoals ansjovis, sardines, haring, kaviaar
wild
zeevruchten (mosselen, kreeft, oesters)
gevogelte
peulvruchten
vleesextracten
gistextract
Voldoende vocht
Voldoende drinken (2 tot 3 liter, liefst onder de vorm van water) is aangewezen om voldoende urinezuur te kunnen uitscheiden en de vorming van nierstenen op basis van urinezuur te vermijden.
Alcohol
Alcohol wordt afgeraden. Een chronisch alcoholgebruik veroorzaakt een verhoogd purinekatabolisme in de lever. Bovendien zijn sommige alcoholische dranken (vb bier) purinerijk.
Calciumrijke voedingsmiddelen
Reuma op zich en de behandelende medicatie tegen reuma kunnen het risico op botontkalking vergroten. Het is daarom belangrijk om dagelijks voldoende calciumrijke voedingsmiddelen te consumeren. Voorbeelden van calciumrijke voedingsmiddelen zijn melk en melkproducten zoals yoghurt, kaas, … Vitamine D vergemakkelijkt de opname van calcium. Dagelijks zonlicht voorziet in de behoefte van vitamine D. Voldoende lichaamsbeweging is ook noodzakelijk om de botvorming te stimuleren.
Een wonderdieet voor reuma bestaat nog steeds niet. Zowel voor reuma als voor andere aandoeningen speelt de gezonde voeding een belangrijke ondersteunende rol. Binnen die gezonde voeding geeft een reumapatiënt best extra aandacht aan een gezond lichaamsgewicht, alcohol beperken, voldoende water drinken, regelmatig vis eten in plaats van vlees en voldoende calcium opnemen. Dit alles in combinatie met regelmatige lichaamsbeweging heeft een positief effect op zowel de botmassa als de spierfunctie.
Andere studies
Er zijn heel wat studies bij het gebruik van voedingssupplementen rijk aan anti-oxidanten, vitamine B6, probiotica of glucosamine. Uit al deze studies blijkt geen significante verbetering voor mensen met reuma. Ook bepaalde diëten zoals een strikte caloriebeperking of een glutenvrij veganistisch dieet zijn niet aan te raden. Deze diëten geven in het begin enige verbetering maar zijn op lange termijn niet vol te houden.
Met medewerking van Claudia Fripont, diëtiste